15 Aralık 2007 Cumartesi

XVII. yy Edebiyatı

17. YÜZYIL EDEBİYATI
Bu yüzyılda batıda Rönesans ve reform hareketleri yaşanırken Osmanlı imparatoluğuiç karışıklıklar ve disiplinsizlikler yüzünden gerilemeye başlamıştır.
Ancak edebiyat alanında önceden güçlü temeller atıldığı için bu gerilemelerden etkilenme olmamış aksine ilerlemeler devam etmiştir.
Divan edebiyatında şiir alanında büyük kaside şairi Nefi , düşünce yanı ağır basan “Hikeni “ tarzında Nabi, “ Sebki Hindi” akımının etkisinde şiir yazan Naili ve Neşati gibi şarler yetişti.
Bu yüzyılda divan nesri de üç alanda devamını sürdürdü. Sade nesirde : Evliya Çelebi, Naima ve peçevi ; orta nesirde: Kâtip Çelebi, süslü nesirde Veysi ve Nergisi gibi ustalar önemli eserler verdiler.
Halk edebiyatı da Karacaoğlan, Gevheri, Aşık Ömer, ve Kayıkçı Kul Mustafa gibi ozanların Türkçenin incelikleriyle beslenen üstün eserleriyle altın çağını yaşamıştır. Ancak halk edebiyatı bu dönemde Klasik Türk edebiyatından etkilenmiş Bazı halk ozanları divan şiiri tarzında eserler de vermiştir.
“ Kerem ile Aslı “ hikâyesi bu yüzyılda oluşmuştur
Dönemin toplumsal ve siyasi gelişmelerinden dolayı daha çok toplumsal konular işlenmiştir.

HİKEMİ TARZI : 17.yüzyılda Nabi’nin geliştirdiği bilgi ve öğüt verme yanı ağır basan Atasözü ve derin düşünceler içeren cümlelerin çok kullanıldığı didaktik şiir tarzıdır.
“SEBK-İ HİNDİ ( Hint tarzı ) İran’da doğup Hindistan’da gelişen bir akımdır. Safavi devleti zamanında İran’daki baskılardan bunalıp daha serbest yazabilmek için Hindistan’a giden İranlı şairler tarafından oluşturulmuştur.En önemli ustaları Tebrizli Saib ile Buharalı Şevket!tir.
17. yüzyılda Naili ve Neşati 18. yüzyılda Şeyh Galib bizde bu akımın etkisiyle şiirler yazmışlardır.
19. yüzyılda Fransa’da başlayıp bizde Ahmet Haşim tarafından uygulanan “Sembolizm” bu akımı andırmaktadır.
ÖZELLİKLERİ :
1- Soyut ve sembolik anlatıma yer verilir.
2- Hayal unsuru ön plandadır.
3 – Istırap yönü ağır basar.
4 – Uzun cümle ve tamlamalarla süslü anlatıma önem verilir.
Bu akımın divan şiirine getirdiği yenlikler olarak söz oyunları yerine anlam oyunları ve anlam derinliğine önem verme, açık ve düz söyleyiş yerine mecazlarla yüklü güç anlaşılır geniş hayallerle yüklü bir anlatım sayılabilir..

Hiç yorum yok: